Nữ sĩ quan chụp ảnh tại lễ kỷ niệm 20 năm phụ nữ tham gia nghĩa vụ quân sự tại Mỹ năm 2017
Caroline Criado Perez – phóng viên đồng thời cũng là tác giả cuốn Phụ nữ vô hình: Phơi bày dữ liệu cho thấy sự thiên vị trong một thế giới được thiết kế dành cho nam giới..
“Với thiết kế của nhân loại hiện tại, đây là điều đã lặp đi lặp lại rất nhiều lần” cô nói. “Chúng tôi đã quá quen với việc nghĩ đàn ông là mặc định và phụ nữ chỉ là một loại đàn ông khác mà thôi.”
Criado Perez bắt đầu nghiên cứu về thiên vị giới tính sau khi phát hiện ra rằng dữ liệu y tế về các cơn đau tim đều dựa trên các triệu chứng của nam giới, khiến các bác sĩ lâm sàng bỏ lỡ các trường hợp đau tim ở phụ nữ vì các triệu chứng này được coi là không điển hình.
“Chính suy nghĩ đó đã khiến NASA chỉ đặt hai bộ trang phục cỡ trung bình ở trạm không gian, nhưng thật ra đó là cỡ trung bình cho nam giới.”
Từ những bộ áo chống đạn cảnh sát không có phần ngực, đến những cặp kính an toàn quá lớn cho khuôn mặt của phụ nữ và những đôi giày không vừa với chân của phụ nữ, Criado Perez nói rằng danh sách này là vô tận.
Dưới đây là 7 minh chứng cho thấy thế giới này không được thiết kế dành cho phụ nữ
Christina Koch (giữa) hỗ trợ các phi hành gia Nick Hague (trái) và Anne McClain trong trang phục vũ trụ của họ
1. Trang phục vũ trụ
NASA đã nhận ra sự phẫn nộ của dư luận ngay lập tức trên Twitter khi họ tuyên bố chuyến đi bộ ra ngoài không gian toàn nữ bị hủy bỏ chỉ vì một bộ trang phục vũ trụ.
Cơ quan cho hay phi hành gia Anne McClain đã nhận ra rằng cô phù hợp trang phục cỡ trung bình hơn so với cỡ lớn mà người ta chuẩn bị cho cô, và vì lý do an toàn, cô đã bị loại khỏi chuyến đi. Có hai bộ trang phục cỡ trung bình trên Trạm vũ trụ quốc tế, nhưng chỉ có một bộ được chuẩn bị kỹ càng cho chuyến ra ngoài không gian, và việc chuẩn bị cho một bộ khác đúng chuẩn sẽ mất rất nhiều giờ.
Criado Perez nói rằng điều này cho thấy rằng trên tàu vũ trụ chỉ có 3 kích thước đó là trung bình, lớn, và cực lớn, nhưng dành cho đàn ông mà thôi.
Đáng chú ý, NASA đã phải cắt giảm những bộ đồ cỡ nhỏ của họ vào những năm 1990 do cắt giảm ngân sách. Điều đó có nghĩa là một phần ba phụ nữ thời đó không thể mặc vừa bất kỳ bộ trang phục du hành vũ trụ nào.
2. Thiết bị quân sự
Năm 2016, quân đội Hoa Kỳ bắt đầu tuyển dụng phụ nữ cho các vai trò chiến đấu trong các đơn vị trước đây chỉ dành cho nam trong quân đội như Thủy quân lục chiến và Hải quân SEAL – nhưng phần lớn áo giáp vẫn chỉ được thiết kế cho nam giới.
Quân đội đã bổ sung 8 cỡ áo giáo nhỏ hơn vào năm đó cho phụ nữ, nhưng các thiết bị khác như giày và mũ bảo hiểm vẫn không được bổ sung đầy đủ.
Nữ nghị sĩ đảng Dân chủ Niki Tsongas tại thời điểm đó lên tiếng chỉ trích sự không đáp ứng của quân đội đối với nhu cầu của các nữ quân nhân, chỉ ra những bất lợi “đáng báo động” đối với phụ nữ, bao gồm cả việc không thể bắn vũ khí đúng cách.
Một số nữ quân nhân phục vụ trong khoảng thời gian đó cho biết, họ đã buộc phải điều chỉnh áo giáp để phù hợp với cơ thể của họ, ngay cả khi điều đó có nghĩa là họ phải tháo tấm bảo vệ bên hoặc chèn thêm mút vào dưới cái dây đai để định vị lại các thiết bị và đảm bảo rằng các bộ phận cơ thể của mình được bào vệ.
Năm ngoái, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, Tướng Joseph Dunford cho biết họ sẽ nỗ lực đẩy nhanh quá trình trang bị áo giáp cho phụ nữ, nhưng việc triển khai thiết bị mới vẫn chưa hoàn thành.
“Phụ nữ đã chiến đấu tại Iraq và Afghanistan – đến tận năm 2018 – trong các thiết bị được thiết kế dành cho nam giới”, Alex Elias, một học giả tập trung vào phụ nữ trong quân đội cho biết.
Trước đó, phụ nữ trong quân đội đã buộc phải đối mặt với tình trạng nguy hiểm do trang phục không phù hợp. Bà Elias nói, trong Thế chiến thứ hai, phụ nữ không được nghĩ rằng sẽ làm những vị trí ngoài văn phòng, vì vậy quân đội đã không chuẩn bị trang phục cho họ cho những công việc khác, chẳng hạn như thợ máy.
3. Hình nhân trong thử nghiệm tai nạn giao thông
Chính phủ Hoa Kỳ không kiểm tra đầy đủ tác động của một vụ tai nạn lên hình nhân nữ thắt dây an toàn cho đến năm 2012. Hình nhân thử nghiệm trong nhiều thập kỷ đều dựa trên tỉ lệ cơ thể trung bình của nam giới.
Theo một nghiên cứu của Trung tâm Sinh học ứng dụng của Đại học Virginia năm 2011, điều đó có nghĩa là trong các vụ tai nạn, các nữ tài xế có nguy cơ bị thương nghiêm trọng cao hơn 47% so với nam giới và khả năng bị thương cao hơn 71%.
Criado Perez lưu ý rằng ngay cả bây giờ, hình nhân nữ này thường cũng chỉ là phiên bản thu nhỏ của hình nhân nam, không cung cấp thông tin chính xác về các tai nạn có thể ảnh hưởng tới nữ giới ra sao.
Thực trạng tương tự cũng diễn ra ở Liên minh châu Âu.
“Tại EU, trong số năm thử nghiệm quy định, chỉ có một quy định rằng phải sử dụng hình nhân nữ và nó cũng chỉ ở ghế hành khách.”
Cô nói rằng rõ ràng ngành công nghiệp ô tô nhận thức được rằng họ phải giải quyết vấn đề của phụ nữ – nhưng “họ đã không làm bất cứ điều gì để chứng minh rằng phụ nữ chiếm 50% dân số thế giới”.
4. Điện thoại di động
Từ các ứng dụng cho đến kích thước điện thoại, nhiều tính năng được thiết kế đã khiến một số phụ nữ nói rằng điện thoại thông minh được thiết kế chỉ dành cho nam giới.
Trung bình, bàn tay của phụ nữ nhỏ hơn một inch so với nam giới – điều có thể khiến xu hướng thiết kế tăng kích thước màn hình không ngừng của ngành điện thoại di động trở nên khó sử dụng cho phụ nữ.
Nhắn tin bằng một tay trên một chiếc iPhone 4,7 inch (12cm) hoặc lớn hơn có thể trở nên khó khăn đối với nhiều phụ nữ và những người đàn ông tay nhỏ.
Bà Criado Perez cũng chỉ ra rằng ứng dụng sức khỏe và Siri cũng vô tình thiên vị đàn ông.
Vào năm 2016, Apple đã sửa một trục trặc khiến Siri đưa những người tìm địa chỉ phá thai đến các trung tâm nhận con nuôi, tận 5 năm sau khi vấn đề này xảy ra.
“Ứng dụng sức khỏe trên iPhone cũng không có theo dõi chu kỳ kinh nguyệt; Siri có thể tìm nhà cung cấp Viagra nhưng không phải nhà cung cấp dịch vụ phá thai – đó là điều sẽ xảy ra khi bạn không để ý đến phụ nữ trong quá trình làm sản phẩm”, bà Criado Perez nói.
“Đó không phải mưu đồ gì cả. Tôi không cho rằng các nhà thiết kế của Apple muốn đối xử bất công với phụ nữ – tôi nghĩ rằng họ đơn giản là không biết.”
5. Trang phục thể thao
Khi siêu sao bóng rổ Mỹ Stephen Curry thiết kế một dòng giày mới cho trẻ em năm ngoái chỉ có cỡ cho các bé trai, một bé gái chín tuổi tên Riley đã viết thư cho Curry tại sao lại như vậy.
“Cháu biết chú ủng hộ các vận động viên nữ vì chú cũng có hai cô con gái”, cô bé nói thêm. “Cháu hy vọng chú có thể làm việc lại với Under Armour để thay đổi điều này vì các cô gái cũng muốn mang Curry 5 mà”.
Curry đã cảm ơn cô bé và giải thích rằng tất cả các kích cỡ nhỏ hơn đều được dán nhãn là “cho con trai” trên trang web.
Cho đến tháng 3 năm 2019, các chàng trai vẫn có nhiều lựa chọn hơn trong dòng Under Armor Curry, nhưng hầu hết các đôi giày đều được cung cấp cho cả hai giới.
6. Thiết bị khoa học
Nhà sinh vật học Jessica Mounts, giám đốc điều hành của Liên minh đầm lầy và suối Kansas, cho hay hầu hết các thiết bị cô sử dụng đều được thiết kế dành cho nam giới.
“Điều này không chỉ gây ra phiền toái, nó cũng ảnh hưởng đến vấn đề an toàn nữa”, cô nói. “Quần áo quá lỏng bị vướng vào các thiết bị khi di chuyển. Giày quá lớn dễ gây té và vấp ngã.”
“Các lựa chọn thay thế ‘được thiết kế cho phụ nữ’ thường đắt hơn, có túi nhỏ hơn, nhưng vẫn không phù hợp.”
7. Không gian văn phòng
Những sai sót trong thiết kế không chỉ là về một thứ gì đó không phù hợp – ngay cả môi trường làm việc cũng được thiế kế thiên vị theo sở thích của nam giới.
Công thức cho nhiệt độ văn phòng tiêu chuẩn của Hoa Kỳ được phát triển vào những năm 1960, dựa trên tốc độ trao đổi chất của một người đàn ông 40 tuổi trung bình nặng 70kg.
Một nghiên cứu năm 2015 được công bố trên tạp chí Nature cho thấy tỷ lệ trao đổi chất ở nữ có thể thấp hơn tới 35% so với nam giới trong công thức – dẫn đến nữ giới cần nhiệt độ cao hơn 5 độ so với công thức này.
Năm ngoái, nữ diễn viên phim Sex and the City Cynthia Nixon đã đưa vấn đề này lên tranh luận với Thống đốc New York Andrew Cuomo, khi nhóm của cô gọi nhiệt độ tiêu chuẩn nơi văn phòng này là một sự phân biệt giới tính.
Nhà sử học Shirley Wajda nói: “Đối với tất cả các cuộc nói chuyện của công ty về tinh thần đồng đội, thật khó để cảm thấy là một phần của tập thể khi bạn được đặt trong một môi trường vật lý khắc nghiệt.”
Cô nói thêm rằng những chiếc ghế văn phòng bằng lưới phổ biến làm trầm trọng điều kiện nhiệt độ văn phòng quá lạnh, trong khi những mốt ngồi khác như ghế kiểu quầy bar có thể khiến phụ nữ khó thoải mái khi ngồi.
Bà Wajda nói khi nói đến “các nhà sử học không chú ý nhiều khi nói đến các thiết kế và thiết bị có xu hướng thiên vị giới tính” và xu hướng tiêu chuẩn hóa vì hiệu quả dẫn đến “một kích cỡ phù hợp cho cả thế giới”.
Đối với bà Criado Perez, kể từ khi xuất bản cuốn sách của mình, bà cảm thấy rất hài lòng khi thấy nhận thức ngày càng tăng về những vấn đề này – và, bà nói thêm, ngay cả những phản ứng dữ dội ban đầu về trang phục vũ trụ của Nasa sẽ không bao giờ xảy ra cách đây một thập kỷ.
“Nhưng nó khiến tôi rất tức giận khi nghĩ về tất cả những người phụ nữ này, sống cuộc sống của họ, nghĩ rằng có điều gì đó không ổn với họ – rằng họ quá nhỏ bé hoặc không phù hợp với bất cứ thứ gì.”
“Chỉ là chúng ta vẫn chưa xây dựng được bất cứ thứ gì cho phụ nữ.”
Tham khảo: BBC.com